Op mijn wandelrondje Sneek-IJlst, kom ik altijd langs een leuk bord dat voor de basisschool staat. Tút en dêrút, staat erop; de Friese variant voor Kiss and ride. Hoe leuk is dat? Het Fries zit vol met mooie vondsten. Zo wensten Tjitte en Hinke ons ooit, in een ver verleden, een bjusterbaarlik mooi feest. Het staat nog in het gastenboek van onze Amsterdamse bruiloft. En een mooi feest, dat werd het.
Krokettenpauze
Toen we later naar Friesland verhuisden, zocht ik nieuw werk. Ik kon aan de slag als notulist bij gemeenteraadsvergaderingen. De voertaal: Fries. Na een snelle cursus Fries verstaan en Lezen bij de AFûk, ging ik aan de slag. In Lemmer waren ze het fanatiekst. Van de opdrachtgever mocht ik niet laten merken dat ik geen Fries kon spreken. Dus goed luisteren en in de pauze maar een ommetje maken. Dat was natuurlijk niet vol te houden en gelukkig ook geen probleem, zo bleek al snel. Dus zij praatten Fries en ik antwoordde in het Nederlands. Een mooie inburgeringstijd. Met, als de gearkomste erg lang was, een krokettenpauze.
Jarre
Ik zal eerlijk zijn. Meestal vind ik de Friese taal mooi, maar niet altijd. Bijvoorbeeld als ik iemand hoor roepen: efkes piskje. Duidelijk, dat wel. Het gaat wel vaker over poep en pies. Logisch ook, als je op het platteland woont. En jarre geeft dan wel weer heel mooi aan dat gier flink kan stinken. Als mensen langzaam en wat lijzig praten kan de taal, vind ik, soms wat zeurderig klinken. Maar voor zeuren is dan ook meteen weer een prachtig woord: eamelje. En: er hoort ook nog een mooie uitdrukking bij: foar de kofje net eamelje.
Ferdivedaasje
Laatst had ik een interview met een meneer op hoge leeftijd over zijn verhuizing naar een aanleunwoning. Hij vond het mooi dat hij naast de ingang van het zorgcentrum woonde. Zo ziet hij veel mensen voorbijkomen. Dat vindt hij ‘noflik’ en zo heeft hij genoeg ‘ferdivedaasje’. Goede woorden vind ik dat.
Poppeslok
Afgelopen weekend was ik op poppeslok bij een Friezin die inmiddels al een tijd in Noord-Holland woont, maar natuurlijk nog wel poppeslok zegt. En zeg nou zelf; het klinkt ook een stuk gezelliger dan kraamvisite. Van oudsher werd er met een borrel geproost op de nieuwe pop, vandaar de slok. Pop betekent natuurlijk baby, maar het is meer. Het betekent ook schatje of lieverd, dus voor alle leeftijden te gebruiken. Mooi hè?
De Friese taal is volop in ontwikkeling, dat is zo bijzonder. Ieder jaar komen er nieuwe woorden bij, bijvoorbeeld snoadfoon voor smartphone. Vooruit, nog een laatste leuke nieuweling: sjoddy. Sjo komt van sjoch, zien, en dy is jou. En dan heb je zo maar de Friese variant voor het Engelse see you.
Sjoddy!